Coup d'état in Poland: president of the Constitutional Tribunal files a notice

W ostatnich dniach polska scena polityczna została wstrząśnięta informacją o złożeniu przez neoprezesa neoTK, Bogdana Święczkowskiego, który objął to stanowisko po tym jak okupantka Julia Przyłębska postanowiła je zwolnić po okupacji trwającej od grudnia 2022 roku, zawiadomienia do prokuratury w sprawie domniemanego zamachu stanu. W zawiadomieniu tym wskazano na działania najwyższych rangą urzędników państwowych, w tym premiera Donalda Tuska oraz marszałków Sejmu i Senatu.

Treść zawiadomienia

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez media, zawiadomienie dotyczy podejrzenia o utworzenie „zorganizowanej grupy przestępczej”, której celem miało być przejęcie władzy w sposób niezgodny z konstytucją. Wśród osób wymienionych w zawiadomieniu znaleźli się m.in. premier Donald Tusk, marszałkowie Sejmu i Senatu, a także niektórzy sędziowie i prokuratorzy.

Reakcja prokuratury

Na podstawie złożonego zawiadomienia, zastępca Prokuratora Generalnego, prokurator Michał Ostrowski powiązany z PiS wobec, którego prowadzone jest sześć postępowań dyscyplinarnych, podjął decyzję o wszczęciu śledztwa w tej sprawie. Śledztwo ma na celu zbadanie, czy doszło do działań noszących znamiona zamachu stanu oraz ustalenie ewentualnych sprawców.

Stanowisko Prezesa Trybunału Konstytucyjnego

Neoprezes Bogdan Święczkowski w swoich wypowiedziach podkreślił, iż w jego ocenie mamy do czynienia z „pełzającym, ustrojowym zamachem stanu”, który nie polega na użyciu siły zbrojnej, ale na stopniowym demontażu porządku konstytucyjnego państwa.

— Max Hübner (@HubnerrMax) February 5, 2025

Kim jest Bogdan Święczkowski?

Bogdan Święczkowski został powołany na stanowisko neoprezesa neoTK w grudniu 2024 roku przez Prezydenta Andrzeja Dudę. Wcześniej pełnił funkcję prokuratora krajowego oraz szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Jest uznawany za bliskiego współpracownika ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry. Warto dodać, iż powołanie to narusza art. 178 ust 3 Konstytucji RP, ponieważ Święczkowski wcześniej startował z list PiS na posła.

Czym jest zamach stanu?

Zamach stanu, zwany również przewrotem lub puczem, to niezgodne z porządkiem konstytucyjnym, często z użyciem siły, przejęcie władzy politycznej w państwie przez jednostkę lub grupę osób. Jest to pogwałcenie normalnego toku życia politycznego i porządku instytucjonalnego.

W historii Polski doszło do kilku prób zamachu stanu. Jednym z najbardziej znanych jest Przewrót majowy z 1926 roku, przeprowadzony przez marszałka Józefa Piłsudskiego, w wyniku którego zginęło łącznie 379 osób, a około 1000 zostało rannych.

Innym przykładem jest nieudany zamach stanu z 1919 roku, znany jako zamach Januszajtisa, który miał na celu obalenie rządu Jędrzeja Moraczewskiego.

Informacja o złożeniu zawiadomienia przez Prezesa Trybunału Konstytucyjnego wywołała falę komentarzy wśród polityków oraz opinii publicznej. Część obserwatorów wyraża obawy dotyczące ewentualnych napięć na scenie politycznej oraz wpływu śledztwa na stabilność instytucji państwowych.

Obecna sytuacja związana z podejrzeniem zamachu stanu w Polsce jest bezprecedensowa i budzi wiele pytań dotyczących przyszłości polskiego systemu politycznego. Dalszy rozwój wydarzeń będzie zależał od wyników prowadzonego śledztwa oraz reakcji kluczowych instytucji państwowych.