W Polsce nie można naprawić zaniedbania w sprawie odrzucenia spadku pochodzącego z Niemiec – tak orzekł w czwartek Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Decyzja ma istotne znaczenie dla osób, które dziedziczą majątki za granicą, szczególnie gdy spadek obciążony jest długami.
Dlaczego polskie sądy nie mogą pomóc?
Sprawa trafiła do TSUE za pośrednictwem Sądu Okręgowego w Gliwicach. Dotyczyła ona spadku po zmarłym, który mieszkał na stałe w Niemczech, podczas gdy jego spadkobiercy – zgodnie z polskim prawem – mieli miejsce zamieszkania w Polsce. W takiej sytuacji, zgodnie z unijnym rozporządzeniem nr 650/2012, główną jurysdykcję mają sądy niemieckie, a polskie sądy mogą jedynie przyjmować oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.
Problem pojawił się, gdy małoletnia spadkobierczyni nie złożyła w terminie oświadczenia o odrzuceniu spadku, co zgodnie z prawem oznacza automatyczne przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Jej ojciec, występując w jej imieniu, zwrócił się do polskiego sądu o zatwierdzenie uchylenia się od skutków tego zaniedbania.
Czy polski sąd mógł interweniować?
Sąd w Gliwicach miał wątpliwości, czy ma prawo rozstrzygać w tej sprawie. Zgodnie z art. 13 rozporządzenia nr 650/2012, polskie sądy mogą przyjmować oświadczenia o odrzuceniu spadku, ale nie mają kompetencji, by zatwierdzać uchylenie się od skutków niezłożenia takiego oświadczenia w terminie.
TSUE potwierdził, iż jurysdykcja polskich sądów w takich przypadkach jest ograniczona – mogą jedynie przyjmować oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, ale nie mogą naprawiać błędów proceduralnych, które zaszły po upływie terminu.
Konsekwencje dla spadkobierców
- Odrzucenie spadku skutkuje wyłączeniem spadkobiercy z dziedziczenia, a w jego miejsce wchodzą jego dzieci (art. 1020 k.c.).
- Brak oświadczenia w terminie oznacza przyjęcie spadku, co może narazić spadkobiercę na odpowiedzialność za długi zmarłego.
- Uchylenie się od skutków niezłożenia oświadczenia jest możliwe tylko w wyjątkowych sytuacjach (np. pod wpływem błędu lub groźby), ale wymaga zatwierdzenia przez adekwatny sąd – w tym przypadku niemiecki.
Podsumowanie
Orzeczenie TSUE potwierdza, iż polskie sądy nie mają kompetencji, by naprawiać błędy w transgranicznych sprawach spadkowych, jeżeli chodzi o uchylenie się od skutków niezłożenia oświadczenia w terminie. Osoby dziedziczące po zmarłych z zagranicy powinny więc szczególnie uważać na terminy i w razie wątpliwości konsultować się z prawnikami specjalizującymi się w prawie międzynarodowym.
Sygnatura sprawy: C-57/24
Informacje zawarte na stronie stanowią opis stanu prawnego na dzień publikacji i nie są poradą prawną w indywidualnej sprawie. Stan prawny od opublikowania może ulec zmianie. Kancelaria nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu w celu rozwiązania problemów prawnych.
Masz pytania lub potrzebujesz pomocy – zapraszamy do kontaktu!
More here:
Polskie sądy bezsilne w sprawie odrzucenia spadku z Niemiec – ważne orzeczenie TSUE
