Bryłka: Towary rolne z państw Mercosur wjadą na nasz rynek bez żądnych badań

W ostatnich dniach ponownie rozgorzała dyskusja nad umową handlową między Unią Europejską a krajami Mercosur (w skład których wchodzą Brazylia, Argentyna, Paragwaj i Urugwaj). Ujawnione fragmenty porozumienia wywołują kontrowersje i zaniepokojenie, zwłaszcza wśród rolników oraz konsumentów. Jednym z najczęściej poruszanych tematów jest kwestia ograniczenia kontroli sanitarnych i fitosanitarnych dla importowanych towarów rolnych.

Minimalizacja kontroli: Nowe zasady odprawy celnej

W udostępnionych częściach umowy z Mercosur wyraźnie podkreśla się uproszczone procedury odprawy celnej dla łatwo psujących się towarów. Jak informuje europosłanka Anna Bryłka, towary rolne mogą być badane bezpośrednio w lokalu przedsiębiorcy, zamiast na granicach Unii Europejskiej. „Towary rolne będzie można wpuścić na teren Unii Europejskiej bez badania albo po badaniu w lokalu przedsiębiorcy” – alarmuje Bryłka.

Eksperci ostrzegają, iż takie rozwiązanie może prowadzić do osłabienia systemu kontroli jakości żywności, otwierając drzwi dla towarów niespełniających europejskich norm. Zmniejszenie liczby kontroli może też oznaczać trudniejsze wykrywanie obecności pestycydów czy substancji chemicznych zakazanych w UE.

Stanowisko Polski i innych państw UE

Sprzeciw wobec umowy wyraziły już niektóre państwa członkowskie. Francja oraz Polska są wśród państw najbardziej krytycznie nastawionych do porozumienia. „Nie ma konsensusu wśród państw członkowskich co do poparcia tej umowy. Francja jest przeciw, mój kraj, Polska, również jest tutaj przeciw” – podkreślała Bryłka podczas debaty w Parlamencie Europejskim.

Polski rząd przyjął stosowną uchwałę sprzeciwiającą się tej umowie, zwracając uwagę na zagrożenia dla rodzimych producentów żywności oraz ryzyko zalania rynku europejskiego towarami wątpliwej jakości.

Czy Unia Europejska zadba o konsumentów?

Jednym z kluczowych aspektów debaty nad umową z Mercosur jest ochrona konsumentów. „Chciałabym, żeby wybrzmiał wątek ochrony konsumentów przed importem żywności bardzo niepewnej i niewyjaśnionej jakości” – wskazywała Bryłka.

Obawy dotyczą przede wszystkim takich kwestii, jak:

• obecność pestycydów i substancji zakazanych w UE,
• brak pełnej transparentności w procesie produkcji towarów rolnych w krajach Mercosur,
• wpływ na zdrowie konsumentów w UE.

Eurodeputowana z Wielkopolski zaapelowała o konkretne terminy dotyczące ratyfikacji umowy oraz wyjaśnienia, czy część jej zapisów będzie stosowana tymczasowo. „Kiedy Komisja Europejska dokładnie przedstawi Radzie wniosek w sprawie podpisania i zawarcia umowy? Proszę o informację, czy część umowy, która wchodzi w zakres wyłącznych kompetencji Unii Europejskiej, będzie stosowana tymczasowo” – pytała Bryłka.

Wnioski i potencjalne zagrożenia

Eksperci i politycy zgodnie twierdzą, iż umowa z Mercosur może prowadzić do pogorszenia sytuacji europejskich rolników, którzy będą musieli konkurować z tanią żywnością z Ameryki Południowej. Jednocześnie minimalizacja kontroli sanitarnych budzi poważne wątpliwości co do jakości importowanych towarów.

Dla konsumentów w UE kluczowym pytaniem pozostaje, czy instytucje europejskie zdołają zapewnić odpowiedni poziom ochrony zdrowia publicznego i bezpieczeństwa żywnościowego. Debata nad umową będzie trwać, a jej finał może wpłynąć na przyszłość europejskiego rolnictwa i rynku spożywczego.

Jakie są kolejne kroki?

Oczekuje się, iż Komisja Europejska przedstawi dalsze szczegóły dotyczące procesu ratyfikacji w 2025 roku. W międzyczasie kraje członkowskie oraz przedstawiciele Parlamentu Europejskiego będą podejmować decyzje, które mogą wpłynąć na ostateczny kształt porozumienia. Konsumenci i producenci żywności powinni śledzić rozwój wydarzeń, ponieważ wynik tych negocjacji będzie miał dalekosiężne konsekwencje dla rynku wewnętrznego UE.