Rząd przyjął projekt nowelizacji prawa budowlanego, który znacząco zmienia zasady instalacji domowych magazynów energii. od dzisiaj każde urządzenie o pojemności powyżej 20 kWh będzie wymagać formalnego pozwolenia na budowę. Decyzja ta wywołuje kontrowersje wśród ekspertów rynku OZE, którzy ostrzegają, iż nowe przepisy mogą zahamować rozwój energetyki prosumenckiej zamiast go wspierać.
Zmiana przepisów przyjęta przez rząd
W czerwcu 2025 roku polski rząd przyjął projekt nowelizacji prawa budowlanego, który – według zapewnień Ministerstwa Rozwoju – miał na celu uproszczenie procedur dla inwestorów prywatnych i samorządów. Kluczowa zmiana dotyczy magazynów energii – urządzeń, które zyskują coraz większe znaczenie w kontekście rozwoju fotowoltaiki i elektromobilności.
Według zapisów nowelizacji, magazyny energii o pojemności powyżej 20 kWh będą wymagać pozwolenia na budowę. Urządzenia o mniejszej pojemności będzie można przez cały czas instalować bez dodatkowych formalności budowlanych.
Co oznacza próg 20 kWh w praktyce?
Dla osób niezaznajomionych z tematyką energetyki prosumenckiej próg 20 kilowatogodzin (kWh) może wydawać się wysoki. W praktyce jednak jest to niewielka wartość – szczególnie w kontekście rozwoju nowoczesnych instalacji domowych.
Dla porównania:
- Przeciętny samochód elektryczny posiada baterię o pojemności od 40 do 80 kWh, czyli dwa do czterech razy większą niż wspomniany próg.
- W programie rządowym „Mój Prąd 6.0” rekomenduje się instalację magazynu energii o pojemności nawet 1,5-krotnie większej niż moc instalacji fotowoltaicznej, co w przypadku gospodarstw domowych często oznacza magazyny o pojemności 30–40 kWh lub więcej.
Oznacza to, iż w praktyce większość funkcjonalnych rozwiązań magazynowania energii stosowanych przez prosumentów zostanie objęta koniecznością uzyskania pozwolenia na budowę – procedury czasochłonnej, kosztownej i obciążonej dodatkowymi wymogami formalnymi.
Deregulacja czy nowy problem?
Rząd prezentuje nowelizację jako krok w stronę deregulacji i ułatwienia inwestycji w energetykę obywatelską. W praktyce jednak eksperci podkreślają, iż dotychczas magazyny energii były traktowane jako urządzenia techniczne, a nie obiekty budowlane. Nie obowiązywały ich zatem wymogi dotyczące pozwoleń budowlanych, o ile były montowane jako elementy już istniejącej instalacji.
Wprowadzenie progu 20 kWh oznacza, iż po raz pierwszy ustawowo zdefiniowano granicę formalną, powyżej której inwestor będzie musiał zmierzyć się z pełnym procesem administracyjnym, obejmującym m.in. projekt budowlany, nadzór i zgodność z lokalnym planem zagospodarowania przestrzennego.
Potencjalne skutki dla rynku OZE
Zdaniem wielu specjalistów z branży odnawialnych źródeł energii, nowelizacja może osłabić dynamikę rozwoju rynku magazynów energii, który do tej pory rozwijał się w Polsce dość powoli, ale stabilnie.
Wprowadzenie obowiązku pozwolenia na budowę dla magazynów o pojemności powyżej 20 kWh może spowodować:
- Wzrost kosztów inwestycyjnych dla gospodarstw domowych i małych firm.
- Wydłużenie czasu realizacji projektów – procedura budowlana to często miesiące oczekiwania.
- Zniechęcenie potencjalnych prosumentów, zwłaszcza osób starszych lub mniej obeznanych z formalnościami urzędowymi.
- Zahamowanie realizacji projektów w ramach dotacji rządowych (jak „Mój Prąd”), których wymogi nie zostały jeszcze dostosowane do nowych przepisów.
Eksperci alarmują, iż w czasie, gdy Unia Europejska i inne państwa członkowskie stawiają na przyspieszenie transformacji energetycznej i decentralizację systemów, polska legislacja może iść w odwrotnym kierunku, dodając przeszkody zamiast je usuwać.
Czy zmiany można jeszcze zatrzymać?
Projekt nowelizacji został przyjęty przez rząd, ale nie oznacza to jeszcze jego wejścia w życie. Konieczne jest przeprowadzenie pełnego procesu legislacyjnego, w tym:
- konsultacji społecznych,
- prac w komisjach sejmowych,
- głosowania w Sejmie i Senacie,
- podpisu Prezydenta RP.
Środowiska branżowe i organizacje prosumenckie już zapowiedziały apel do posłów o odrzucenie lub zmianę przepisów w obecnym kształcie. Postulują m.in.:
- podniesienie progu zwolnienia z pozwolenia na budowę do co najmniej 50 kWh, co byłoby zgodne z praktyką innych państw UE,
- wprowadzenie uproszczonej procedury zgłoszenia, zamiast pełnego pozwolenia budowlanego,
- przejrzyste wytyczne techniczne, które umożliwią bezpieczną, ale nieskomplikowaną instalację domowych magazynów energii.
Perspektywy na przyszłość
Nowelizacja prawa budowlanego dotycząca magazynów energii to kluczowy moment dla polskiego rynku OZE. jeżeli nowe przepisy wejdą w życie w obecnym kształcie, może to oznaczać znaczące spowolnienie rozwoju energetyki rozproszonej, której podstawą są prosumenci korzystający z instalacji PV i magazynów energii.
W sytuacji, gdy zmiany klimatyczne i kryzys energetyczny wymuszają szybkie działania, legislacja powinna ułatwiać adaptację nowych technologii, a nie ją utrudniać. Rząd będzie musiał odpowiedzieć na pytanie, czy chce wspierać rozwój zielonej energii w praktyce, czy tylko w deklaracjach.
Read more:
Rząd zmienia prawo: choćby mały magazyn energii będzie wymagał pozwolenia na budowę
