Widow's pension: Separation of property may deprive you of benefits!

Renta wdowia, nowe świadczenie mające na celu poprawę sytuacji finansowej owdowiałych seniorów, ma wejść w życie w 2025 roku. Choć ma ono potencjał, by znacząco podreperować budżety domowe osób, które straciły współmałżonka, wielu Polaków nie zdaje sobie sprawy, iż jedna decyzja podjęta w trakcie trwania małżeństwa może całkowicie uniemożliwić uzyskanie tego wsparcia. Chodzi o rozdzielność majątkową.

Renta wdowia – jak ma działać to nowe świadczenie?

Renta wdowia ma umożliwić łączenie świadczeń, co jest rewolucyjną zmianą w polskim systemie emerytalnym. Obecnie, po śmierci współmałżonka, osoba uprawniona musi wybrać jedno świadczenie: albo swoją emeryturę, albo rentę rodzinną po zmarłym (która wynosi 85% świadczenia zmarłego). Renta wdowia wprowadza korzystniejszy model:

• Opcja 1: 100% renty rodzinnej po zmarłym małżonku + 15% własnej emerytury lub innego świadczenia (np. renty z tytułu niezdolności do pracy).
• Opcja 2: 100% własnej emerytury lub innego świadczenia + 15% renty rodzinnej po zmarłym małżonku.

Senior będzie mógł wybrać korzystniejszą dla siebie opcję. Celem tego rozwiązania jest zapewnienie godnego życia osobom, które po śmierci współmałżonka znalazły się w trudnej sytuacji finansowej, np. z powodu wysokich kosztów utrzymania mieszkania czy domu.

Wspólność majątkowa – najważniejszy warunek uzyskania renty wdowiej!

W Polsce, co do zasady, po zawarciu małżeństwa powstaje wspólność majątkowa. Oznacza to, iż wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w trakcie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, stanowią majątek wspólny. Wyjątkiem są przedmioty nabyte przed ślubem, a także te uzyskane w drodze dziedziczenia, zapisu lub darowizny (chyba iż darczyńca lub spadkodawca inaczej postanowił).

Małżonkowie mogą jednak, za obopólną zgodą, ustanowić rozdzielność majątkową. Najczęściej robią to w formie aktu notarialnego (tzw. intercyza). Powody takiej decyzji mogą być różne:

• Ochrona majątku przed ryzykiem związanym z działalnością gospodarczą jednego z małżonków: jeżeli jeden z małżonków prowadzi firmę, która wiąże się z ryzykiem finansowym, rozdzielność majątkowa może chronić majątek drugiego małżonka przed ewentualnymi długami.
• Chęć zachowania niezależności finansowej: Niektórzy małżonkowie preferują zachować pełną kontrolę nad swoimi finansami i majątkiem.
• Poprzednie doświadczenia: Rozdzielność majątkowa jest czasami wybierana przez osoby, które mają za sobą trudne doświadczenia związane z podziałem majątku po rozwodzie.

Dlaczego rozdzielność majątkowa wyklucza rentę wdowią?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) precyzyjnie określa warunki, które należy spełnić, aby uzyskać rentę wdowią. Wszystkie te warunki muszą być spełnione łącznie. Jednym z nich jest pozostawanie we wspólności majątkowej z małżonkiem do dnia jego śmierci. Pozostałe warunki, wymienione na stronie internetowej ZUS, to:

1. Wiek: Osoba ubiegająca się o rentę wdowią musi mieć ukończone 60 lat (kobieta) lub 65 lat (mężczyzna) w momencie składania wniosku.
2. Prawo do renty rodzinnej we właściwym wieku: Osoba ubiegająca się nabyła prawo do renty rodzinnej nie wcześniej niż, gdy ukończyła odpowiednio 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna). Oznacza to, iż jeżeli zmarły małżonek odszedł, gdy osoba uprawniona była młodsza, nie spełnia ona tego warunku, choćby jeżeli później uzyskała rentę rodzinną. Warunek ten jest często mylący – odnosi się do momentu nabycia prawa do renty rodzinnej, a nie do momentu składania wniosku o rentę wdowią.
3. Brak ponownego małżeństwa: Zawarcie kolejnego związku małżeńskiego automatycznie pozbawia prawa do renty wdowiej.

Kluczowe jest podkreślenie, iż ZUS wymaga łącznego spełnienia wszystkich warunków. Brak wspólności majątkowej, choćby jeżeli pozostałe warunki są spełnione, definitywnie uniemożliwia uzyskanie renty wdowiej.

Decyzja o rozdzielności majątkowej ma poważne konsekwencje, nie tylko w przypadku ewentualnego rozwodu, ale także w kontekście przyszłych świadczeń emerytalnych. Przed podjęciem takiej decyzji, warto skonsultować się z prawnikiem i dokładnie przeanalizować wszystkie „za” i „przeciw”, biorąc pod uwagę nie tylko bieżącą sytuację, ale także potencjalne skutki w przyszłości, w tym utratę prawa do renty wdowiej. Renta wdowia może być istotnym wsparciem finansowym, dlatego warto mieć świadomość, jak decyzje podejmowane w trakcie trwania małżeństwa mogą wpłynąć na naszą sytuację materialną po śmierci współmałżonka.