Polacy muszą przygotować się na jedne z największych podwyżek cen żywności od lat. Z prognoz Credit Agricole wynika, iż w 2025 roku inflacja żywnościowa może przekroczyć poziom 5%, a najbardziej ucierpią ceny podstawowych produktów – owoców, warzyw i mięsa. To efekt skumulowanych problemów: katastrofalnych zjawisk pogodowych, rosnących kosztów produkcji i trudności w łańcuchach dostaw.
Owoce stają się dobrem luksusowym
Według najnowszych prognoz, ceny owoców mogą wzrosnąć aż o 14,2%. To najwyższy wskaźnik spośród wszystkich analizowanych grup produktów spożywczych. Szczególnie ucierpią jabłka, śliwki, czereśnie oraz inne sezonowe owoce, które stanowią fundament zdrowej diety dla wielu rodzin.
Taki wzrost cen oznacza, iż dla przeciętnej polskiej rodziny codzienne spożywanie świeżych owoców stanie się poważnym obciążeniem finansowym. Najbardziej odczują to gospodarstwa domowe z dziećmi oraz osoby dbające o zdrowie.
Warzywa drożeją, ale nie wszystkie
Ceny warzyw również pójdą w górę – według prognoz możliwy jest wzrost o około 7%. Produkty takie jak marchew, kapusta, cebula czy brokuły przestaną być tanim i powszechnie dostępnym składnikiem codziennych posiłków.
Na tym tle ziemniaki, pomidory i cukinia mogą stanowić wyjątek – ich ceny mogą spadać lub pozostawać stabilne. Są to rośliny mniej wrażliwe na anomalie pogodowe i łatwiejsze w masowej produkcji.
Klimat zrujnował plony. Polska wieś pod wodą
Za dramatyczną sytuacją nie stoją spekulacje rynkowe, ale katastrofy klimatyczne. Wiosną wielu regionów Polski doświadczyło przymrozków, które zniszczyły znaczną część upraw owocowych. Latem natomiast susze i powodzie całkowicie zdewastowały plony.
Szczególnie dotknięte zostały południowe województwa, gdzie żyzne gleby uległy podtopieniu. Straty są nie tylko ilościowe, ale też jakościowe — produkty są mniejsze, bardziej podatne na choroby i nie spełniają norm eksportowych.
Długofalowe skutki będą odczuwalne również w kolejnych sezonach – infrastruktura rolnicza została uszkodzona, a część rolników nie będzie w stanie ponownie rozpocząć produkcji w kolejnym roku.
Mięso coraz droższe. Drób i wołowina poza zasięgiem
Problemy nie ograniczają się do roślin. W sektorze mięsnym sytuacja także się pogarsza. Drób, dotąd najtańsze źródło białka, drożeje w szybkim tempie, co oznacza koniec taniego kotleta na obiad.
Jeszcze bardziej dramatycznie wygląda sytuacja z wołowiną, której ceny już dziś należą do najwyższych na rynku. Prognozy sugerują dalszy wzrost, co czyni ten produkt praktycznie niedostępnym dla dużej części konsumentów.
Masło, które od miesięcy drożało z tygodnia na tydzień, może nieco ustabilizować swoją cenę. Niemniej, jak podkreślają analitycy, będzie to raczej stabilizacja na wysokim poziomie, niż powrót do niższych wartości.
Produkcja coraz droższa: energia, transport, robocizna
Oprócz warunków klimatycznych, rosnące ceny wynikają również z kosztów produkcji. W ostatnich miesiącach znacząco wzrosły:
- ceny energii elektrycznej i gazu,
- koszty paliw i transportu,
- wydatki na pracowników sezonowych.
Wszystko to przekłada się na wyższe ceny końcowe produktów, które widzimy w sklepach. Każdy etap łańcucha dostaw – od pola, przez przetwórstwo, aż po sklepową półkę – staje się droższy.
Konsumenci muszą zmienić strategię zakupową
W obliczu nadchodzących podwyżek, eksperci doradzają zmianę podejścia do zakupów. Wśród najważniejszych zaleceń pojawiają się:
- kupowanie produktów sezonowych – są one tańsze i bardziej dostępne,
- planowanie zakupów i unikanie marnowania żywności,
- korzystanie z promocji i programów lojalnościowych,
- robienie zapasów podczas okresowych obniżek cen.
Takie działania mogą znacząco obniżyć koszty życia, szczególnie w gospodarstwach domowych o niskich dochodach.
Rolnicy inwestują w technologie, ale prognozy są niepewne
Producenci żywności próbują adaptować się do zmieniających się realiów. Coraz częściej inwestują w:
- nowoczesne technologie rolnicze (automatyzacja, czujniki wilgotności, monitoring plonów),
- modernizację gospodarstw,
- sprzedaż bezpośrednią, omijającą pośredników.
Jednak bez stabilizacji klimatycznej i energetycznej, choćby najlepsze technologie nie zagwarantują niskich cen. Dużą rolę odegrają również globalne ceny surowców, jak nawozy czy pasze, które są silnie powiązane z sytuacją międzynarodową.
Perspektywa: konieczne zmiany systemowe
Rok 2025 może być punktem zwrotnym dla polityki żywnościowej w Polsce. Ekonomiści i rolnicy coraz częściej apelują o:
- systemowe wsparcie rolnictwa odpornego na zmiany klimatu,
- subwencje dla najbardziej zagrożonych sektorów,
- edukację konsumentów w zakresie świadomego żywienia.
Bez skoordynowanych działań zarówno na poziomie państwowym, jak i lokalnym, nadchodzące lata mogą przynieść coraz większe wykluczenie żywnościowe i pogłębienie nierówności społecznych.
Continued here:
Dramatyczne podwyżki cen żywności. Wydano pilny apel
